Hiszpański czas Preterito Pluscuamperfecto to czas zaprzeszły należący do czasów złożonych trybu oznajmującego, służący do wyrażania czynności przeszłych dokonanych. Może on wystąpić zarówno w zdaniu złożonym, jak i pojedynczym.
Ana me confesó que no había terminado ninguna escuela. - Ania wyznała mi, że nie skończyła żadnej szkoły.
Leí lo que me habías escrito. - Przeczytałem to, co mi napisałeś.
KONSTRUKCJA ZDANIA
(Podmiot) + Pretérito imperfecto de HABER + Participio Pasado + dopełnienie. |
Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
Dopełnienie to tzw. reszta zdania.
Pretérito imperfecto de HABER jest to czasownik posiłkowy HABER odmieniany w Preterito Imperfecto .
Participio Pasado to imiesłów bierny danego czasownika opisujący akcję, którą chcemy wyrazić w zdaniu.
Pretérito imperfecto de HABER
Odmiana HABER przez osoby w Preterito Imperfecto |
yo |
HABIA |
tu |
HABIAS |
el/ella/Vd. |
HABIA |
nosotros/-as |
HABIAMOS |
vosotros/-as |
HABIAIS |
ellos/ellas/Vds. |
HABIAN |
Participios Pasado
Większość imiesłowów biernych w języku hiszpańskich tworzy się bardzo prosto wedle poniższej zasady:
CANTAR |
CANTADO |
BEBER |
BEBIDO |
VIVIR |
VIVIDO |
czyli jeżeli w zależności od końcówki czasownika dokonujemy następującej zamiany:
AR => ADO
ER, IR => IDO
Oprócz regularnie tworzonych Participio Pasado istnieją również nieregularne, poniżej przedstawiamy tabelkę najpopularniejszych, nieregularnych Partcipio Pasado :
SER |
SIDO |
BYĆ |
VER |
VISTO |
WIDZIEĆ |
PONER |
PUESTO |
KŁAŚĆ |
ESCRIBIR |
ESCRITO |
PISAĆ |
ABRIR |
ABIERTO |
OTWIERAĆ |
VOLVER |
VUELTO |
POWRACAĆ |
HACER |
HECHO |
ROBIĆ |
ROMPER |
ROTO |
ŁAMAĆ |
DECIR |
DICHO |
MÓWIĆ |
ZASTOSOWANIE
Preterito Pluscuamperfecto używamy w następujących przypadkach:
-
Do wyrażania czynności zaprzeszłej, gdy mówimy o zdarzeniu mającym miejsce w przeszłości, które wydarzyło się przed inną czynnością mającą miejsce również w przeszłości.
Ayer encontré el libro que había perdido.
(Wczoraj znalazłem książkę, którą zgubiłem.)
El lunes pasado entré en la clase cuando todos ya habían empezdo a escribir el examen.
(W poprzedni poniedziałek wszedłem do klasy kiedy wszyscy już zaczęli pisać egzamin.) |
-
Również możemy wykorzystać ten czas gdy mówimy o czynności lub wydarzeniu będącym w związku z czasem Preterito Perfecto.
Esta semana hemos estado en Barcelona. Nunca antes habíamos visto un ciudad tan preciosa.
(W tym tygodniu byliśmy w Barcelonie. Nigdy wcześniej nie widzieliśmy tak pięknego miasta.)
Hoy he escrito a mi hermano. Le había escrito muchas veces ya, pero nunca me responde.
(Dziś napisałam do mojego brata. Pisałam już do niego wiele razy, ale nigdy mi nie odpowiada.) |
- Czasu Preterito Pluscuamperfecto używa się również z takimi słówkami jak "durante" (for) - przez i "desde" (since) - od w celu wyrażenia czynności trawjącej w przeszłości lub momentu rozpoczęcia czynności w przeszłości.
No se había sentido bien desde dos horas.
(Nie czuł się dobrze od dwóch godzin.)
Habían trabajado durante mucha horas.
(Pracowali przez wiele godzin.) |
PYTANIA I PRZECZENIA
Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony czasownik posiłkowy wskazuje nam adrestata pytania.
¿(PODMIOT) + Pretérito imperfecto de HABER + Participio Pasado +...?
por ejemlo:
El perro escapó. ¿(Tú) le habías tratado bien? (Pies uciekł. Czy (ty) traktowałeś go dobrze?) Mi madre se enfadó conmigo. ¿(Tú)Le habías dicho algo malo sobre mi? (Moja mama się na mnie obraziła. Czy (ty) powiedziałeś jej o mnie coś złego?)
|
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy między podmiot, a czasownikiem posiłkowym HABER odpowiednio odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie NO trafia na początek zdania przed czasownik posiłkowy.
(PODMIOT) + NO + Pretérito imperfecto de HABER + Participio Pasado +...
por ejemlo:
(Ellos) no habían bailado tango hasta hoy. ((Oni) nie tańczyli tanga do dziś.) (Yo) no había comido dulce desde el 1 de enero hasta esta mañana. ((Ja) nie jadłam słodyczy od 1 stycznia do dzisiejszego ranka.)
|
ODMIANA CZASOWNIKA ZWROTNEGO
Postanowiłem przedstawić tutaj również przykładową odmianę czasownika zwrotnego w Preterito Imperfecto ponieważ jest ona inna niż w czasach teraźniejszych. W zasadzie wszystko sprowadza się do tego, że Zaimek Zwrotny ( Pronombres Reflexivos ) odpowiednio odmieniony wędruje przed czasownik posiłkowy HABER( również odpowiednio odmieniony ), natomiast po Pretérito imperfecto de HABER znajduje się czasownik właściwy przyjmujący formę Imiesłowu Biernego ( Peterito Pasado ).
Odmiana LEVANTARSE w Preterito Perfecto
|
yo |
ME |
HABIA LEVANTADO |
tu |
TE |
HABIAS LEVANTADO |
el/ella/Vd. |
SE |
HABIA LEVANTADO |
nosotros/-as |
NOS |
HABIAMOS LEVANTADO |
vosotros/-as |
OS |
HABIAIS LEVANTADO |
ellos/ellas/Vds. |
SE |
HABIAN LEVANTADO |
Bibliografia:
USO de la gramatica espanola. Wydawnictwo EDELSA. 2003